Εδώ μπορείτε να βρείτε τις επιστημονικές δημοσιεύσεις, τα συνέδρια και τις ανακοινώσεις που προέρχονται από το Πρόγραμμα Εξατομικευμένη Ψυχοκοινωνική Παρέμβαση και Συμβουλευτική για τις Μαθησιακές Δυσκολίες και τη ΔΕΠ-Υ
Άρθρο της Κα Πιτσικάκη Σοφίας MSc Κοινωνική Λειτουργός, συνεργάτιδας του Προγράμματος Εξατομικευμένη Ψυχοκοινωνική Παρέμβαση και Συμβουλευτική για τις Μαθησιακές Δυσκολίες και τη ΔΕΠ-Υ στην εφημερίδα Φωνή του Μαλεβιζίου
ΔΕΠ-Υ και Παρεμβάσεις στο σχολικό πλαίσιο
Σύμφωνα με το Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM V 2013), της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης, τα διαγνωστικά κριτήρια παραμένουν 18 κατανεμημένα στους δυο τομείς: τον τομέα της απροσεξίας και της Υπερκινητικότητας/Παρορμητικότητας.
Για τη διάγνωση της ΔΕΠ-Υ, απαραίτητη είναι μια σφαιρική, διεπιστημονική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει παιδοψυχιατρική εκτίμηση και διεπιστημονική αξιολόγηση από Διεπιστημονική Ομάδα των ΚΕΔΑΣΥ της χώρας, μετά από αίτημα του γονέα-κηδεμόνα. Σύμφωνα με το Νόμο 3699/2008 οι μαθητές με ΔΕΠ-Υ, υποστηρίζονται σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου με παράλληλη στήριξη συνεκπαίδευση, από εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ), προκειμένου να μπορούν με την κατάλληλη ατομική υποστήριξη να παρακολουθήσουν το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της τάξης.
Η διερεύνηση και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αναγκών, των δυσκολιών και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των μαθητών/τριών με ΔΕΠ-Υ συνεπάγει την καλύτερη διαχείριση τους, καθώς δίνει τη δυνατότητα του κατάλληλου σχεδιασμού της εκπαιδευτικής παρέμβασης και της δόμησης ενός εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης, καθώς η διαφοροποίηση της διδακτέας ύλης, συμβάλλει στην εκπαιδευτική επιτυχία.
Άλλος άξονας παρέμβασης μέσα στη σχολική τάξη, είναι η διαμόρφωση της, όπως η αλλαγή της θέσης των θρανίων, απομάκρυνση διασπαστικών ερεθισμάτων, συμμαθητές με οργανωτικές ικανότητες, με ήρεμη συμπεριφορά, στο ίδιο θρανίο ή στην ίδια ομάδα με το μαθητή με ΔΕΠ-Υ διευκολύνουν την αντιμετώπισης της ελλειμματικής προσοχής και μειώνουν την εμφάνιση της υπερκινητικής και παρορμητικής συμπεριφοράς.
Καθώς συχνά οι μαθητές με ΔΕΠ-Υ εμφανίζουν προκλητική συμπεριφορά και εναντίωση στα όρια και στους κανόνες του σχολικού πλαισίου, αλλά και γενικότερα, τεχνικές όπως η ενθάρρυνση, η υποστήριξη και η εμπιστοσύνη από τους εκπαιδευτικούς, αποτελεί αποτρεπτικός παράγοντας της εκδήλωσης της αρνητικής συμπεριφοράς. Ο ρεαλιστικός, ειλικρινής έπαινος, με αναφορά στην επιθυμητή συμπεριφορά, φράσεις όπως είσαι εξαιρετικός, πολύ ωραία η οπτική σου για το θέμα αυτό.., είμαι πολύ χαρούμενος/η για σένα γιατί… πού…, μπράβο! τα πήγες πολύ καλά.., συγχαρητήρια που… είναι αρκετά βοηθητικές. Σημαντικό επίσης είναι, να εστιάζουμε στη θετική συνέπεια μιας συμπεριφοράς και σπανιότερα στην αρνητική, καθώς επιθυμούμε να δημιουργήσουμε εσωτερικά κίνητρα που προβάλλουν θεμιτές, επιθυμητές συμπεριφορές και όχι επιφανειακές αλλαγές μικρής διάρκειας.
Συχνά διαλείμματα και ευκαιρίες αποφόρτισης πρέπει να παρέχονται από τον εκπαιδευτικό. Οπτικά σχήματα, όπως ελαφρύ άγγιγμα στον ώμο, πλησίασμα στο θρανίο του κλπ, υπογραφή συμβολαίων ανάμεσα σε μαθητή και εκπαιδευτικό, μπορούν να αμβλύνουν τις δυσκολίες και να οδηγήσουν στην ομαλή λειτουργικότητα της σχολικής τάξης και σε υγιείς αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στην ομάδα των συμμαθητών.
Συχνά τα παιδιά που εμφανίζουν ΔΕΠ-Υ, έχουν συμπεριφορές που διαταράσσουν τη σχολική ζωή και δυσκολεύουν την καθημερινότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος. Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αποτελεί μια πρόκληση, τόσο από τους εκπαιδευτικούς, όσο και από τους γονείς. Οι αποτελεσματικές συνεργασίες ανάμεσα τους, δημιουργούν σχολεία που είναι φιλόξενα, ενθαρρυντικά και έχουν επίγνωση των δυνατοτήτων των μαθητών και οικογένειες που τονίζουν τη σημασία του σχολείου στη δια βίου επιτυχία. (Epstein, 2011).
Βιβλιογραφικές πηγές
Barkley, R.A. (1990). Attention deficit hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment. New York: Guilford.
Epstein, J. L. (2011). School, family and community partnerships: Preparing educators and improving schools (2end ed.). Boulder, CO: Westview Press.
Νόμος 3699/2008 ΦΕΚ 199/Α/2-10-2008 Ανακτήθηκε στις 15/5/2023 https://www.e-nomothesia.gr/kat-ekpaideuse/n-3699-2008.html
Σοφία Πιτσικάκη
Κοινωνική Λειτουργός MSc
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Papadakaki, M., Lioliou, S., Pedioti, N., Bitsakos, N., Bufachrentin, N., Kounali, V., Milathianakis, G., Papaiosif,M., Pisiota, S., Servou, E (2021) Early diagnosis and management of learning disabilities in children living in rural communities, European Journal of Public Health, Volume 31, Issue Supplement_3, October 2021, ckab165.554, https://doi.org/10.1093/eurpub/ckab165.554
Lioliou, S., Pedioti, N., Kargiotaki, A., Kounali, V., Loukadakis, E., Papaiosif, M., Papanikolaou, M.,Pitsikaki, S., Spyridaki, A., Papadakaki, M. (2021) Parental stress and depression of children with learning disabilities: preliminary results from Crete. European Journal of Public Health, Volume 31, Issue Supplement_3, October 2021, ckab165.605, https://doi.org/10.1093/eurpub/ckab165.605
Pedioti N., Papadakaki M., Koutra K., Parlays S., European Journal of Public Health, Volume 32, Issue Supplement_3, October 2022 https://doi.org/10.1093/eurpub/ckac131.499 Published:25 October 2022
ΒΙΒΛΙΑ/ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΙ ΤΟΜΟΙ
Συμβουλές και βοηθητικό υλικό για γονείς παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες (2021) Παπαδακάκη, Μ., Λιόλιου, Σ., Μηλαθιανάκης, Γ., Μπιτσάκος, Ν., Μπουφαχρεντίν, Ν., Παπαϊωσήφ Μ., Παπανικολάου, Μ., Πεδιώτη, Ν., Πισιώτα, Σ., Πιτσικάκη, Σ., Σέρβου, Ε., Σπυριδάκη, Α., Χλιαουτάκης, Ι. (2021) Συμβουλές και βοηθητικό υλικό για γονείς παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΤΑΝΟΣ, Σελ. 184. Ηράκλειο 2021. ISBN 978-618-84774-4-5.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Brief interdisciplinary intervention for children aged 8-11 years with learning difficulties: The example of a mobile unit in the region of Crete (2021). Papadakaki M., Pedioti N., Lioliou S., Iliadou M., Kounali V., Kounougaki M.,Menioudaki A., Milathianakis G., Bitsakos N., Bufachrentin N., Papadimitropoulou MR, Papaiosif M., Papanikolaou M., Pisiota S., Pitsikaki S., Servou E., Skokaki G., Spyridaki A., “Brief interdisciplinary intervention for children aged 8-11 years with learning difficulties: The example of a mobile unit in the region of Crete” 14th – 1st Panhellenic International Congress of Speech and Language Therapy “Building Bridges”, Athens 28-30 May 2021
Η κινητή μονάδα του ΕΛΜΕΠΑ: Καινοτόμο πρόγραμμα εξατομικευμέ-νης υποστήριξης για τις μαθησιακές δυσκολίες (2021). Παπαδακάκη Μ. “Η κινητή μονάδα του ΕΛΜΕΠΑ: Καινοτόμο πρόγραμμα εξατομικευμέ-νης υποστήριξης για τις μαθησιακές δυσκολίες”, Προφορική ανακοίνωση, Conference Learning disabilities: School Family Community” (Mαθησιακές δυσκολίες: Σχολείο, Οικογένεια, Κοινότητα”), Laboratory of Health and Road Safety, Hellenic Mediterranean University in collaboration with the Region of Crete, Διαδικτυακό 11-12 Ιουνίου 2021.
WISC V GR και η εφαρμογή στην κινητή μονάδα (2021). Λιόλιου Σ. Προφορική ανακοίνωση, Conference Learning disabilities: School Family Community” (Mαθησιακές δυσκολίες: Σχολείο, Οικογένεια, Κοινότητα”), Laboratory of Health and Road Safety, Hellenic Mediterranean University in collaboration with the Region of Crete, Διαδικτυακό 11-12 Ιουνίου 2021.
Μια κινητή μονάδα για τη διάγνωση και την εξατομικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και στις οικογένειές τους (2021). Παπαδακάκη, M., Λόλιου, Σ., Μπιτσάκος, Ν., Παπαϊωσήφ, Μ., Πεδιώτη, Ν., Πιτσικάκη, Σ., Πισιώτα, Σ., Σέρβου, Ε., Σπυριδάκη, Α., “Μια κινητή μονάδα για τη διάγνωση και την εξατομικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και στις οικογένειές τους.” 7ο Διεθνές Συνέδριο για την προώθηση της εκπαιδευτικής καινοτομίας. Περιφέρεια Θεσσαλίας και Δήμος Λαρισαίων. Διαδικτυακό. 15-17 Οκτωβρίου 2021
Παρέμβαση για την ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου σε γονείς παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην Περιφέρεια Κρήτης: Πρώτα αποτελέσματα (2022). Πεδιώτη Ν. Παπαδακάκη Μ. “Παρέμβαση για την ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου σε γονείς παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην Περιφέρεια Κρήτης: Πρώτα αποτελέσματα” Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών ΙΑΚΕ 2022, 8ο Διεθνές Συνέδριο ΙΑΚΕ Koινωνία, Εκπαίδευση και Πολιτική: Σχέσεις και ανασχέσεις” Ηράκλειο Κρήτης, 8-10 Ιουλίου 2022
A six week parenting program for parents of children with learning disabilities in Greece (2022). Pedioti, N., Papadakaki, M., Koutra, A., & Parlalis, S. (2022). “A six week parenting program for parents of children with learning disabilities in Greece”, 15th European Public Health Conference, Strengthening Health Systems: Improving Population Health and Being Prepared for the Unexpected of the European Public Health Association (EUPHA 2022), Berlin, Germany, 9-12 November 2022.
Η ηλικία και το μορφωτικό επίπεδο των γονέων ως παράγοντες που επιδρούν στην αυτοαντίληψη των παιδιών. (2023) Λιόλιου Σ., Μπιτσάκος Ν., Παπαδακάκη Μ.. Πανελλήνιο Συνέδριο: «Ψυχολογία παιδιών/εφήβων και Κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας: παράλληλοι μονόλογοι ή διαλογικές πρακτικές;» Παιδαγωγική Σχολή ΑΠΩ, Θεσσαλονίκη, 20-23 Ιανουαρίου 2023